Το τελικό Συνέδριο του έργου GRAPE – Τοπικά Σχέδια Δράσης Κοινωνικής Πράσινης Ανθεκτικότητας για μικρές και περιφερειακές περιοχές, που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του προγράμματος COSME, πραγματοποιήθηκε στις 16 Οκτωβρίου μέσω streaming.

Το επίκεντρο της εκδήλωσης με μεγάλη συμμετοχή ήταν η ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια του 18μηνου έργου, κατά τη διάρκεια του οποίου τέσσερις μικρές και περιθωριακές περιοχές που βρίσκονται σε τρεις διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες γνώρισαν τη συμμετοχική σύνταξη Σχεδίων Δράσης για περιβαλλοντική, κοινωνική και ψηφιακή μετάβαση. Στην εκδήλωση οι ομιλητές/ομιλήτριες επισήμαναν τον βασικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας στην υποστήριξη αυτής της διαδικασίας.

Η πρώτη συνεδρία του συνεδρίου περιλάμβανε την παρουσίαση του Τοπικού Σχεδίου Δράσης κάθε περιοχής: Bonares, Malegno, Σίφνος και Mirabella Imbaccari. Ένας εκπρόσωπος της κάθε κοινότητας περιέγραψε το τοπικό πλαίσιο και στη συνέχεια προχώρησε στην παρουσίαση ενός παραδείγματος της πρωτοβουλίας του. Ο Ismael Medina Claros (FAECTA), ο Giò Lodovico Baglioni (Sol.Co. Camunia), ο Νίκος Χρυσόγελος /Nikos Chrysogelos (Άνεμος Ανανέωσης / Wind of Renewal) και η Giulia Miotti (Ίδρυμα MeSSInA) εκπροσώπησαν τις κοινότητες Bonares (Ισπανία), Malegno (Ιταλία), Σίφνου (Ελλάδα) και Mirabella Imbaccari (Ιταλία), αντίστοιχα, επισημαίνοντας τα κύρια χαρακτηριστικά κάθε Σχεδίου Δράσης: Η ανάπτυξη των Ενεργειακών Κοινοτήτων στο Bonares και στη Mirabella Imbaccari). Η ανάκτηση εγκαταλελειμμένης γης και η διατήρηση της αγροβιοποικιλότητας στο Malegno) και η προώθηση του αργού, βιώσιμου και υπεύθυνου τουρισμού (Σίφνος και Mirabella Imbaccari) είναι μερικά παραδείγματα. Ένα εγκάρσιο στοιχείο ήταν η σημασία της συνεργασίας και της ανταλλαγής των τοπικών βέλτιστων πρακτικών που χαρακτήριζαν το GRAPE. Ένα άλλο πλεονέκτημα που επισημάνθηκε ήταν οι “αποστολές κοινωνικής οικονομίας“, ένας αποτελεσματικός τρόπος ανταλλαγής εμπειριών και τεχνογνωσίας.

Προς μια ευρωπαϊκή εργαλειοθήκη για τη χαρτογράφηση των ευκαιριών χρηματοδότησης

Στο επόμενο πάνελ, η Erdmuthe Klaer, Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του εταίρου REVES  ( Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πόλεων και Περιφερειών για την Κοινωνική Οικονομία), παρουσίασε το Έγγραφο Συστάσεων Πολιτικής. Είναι ένα έγγραφο πολιτικής που συντάχθηκε από το ευρωπαϊκό δίκτυο που συγκεντρώνει όλες τις προτάσεις των εταίρων του GRAPE προς τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς χάραξης πολιτικής.

Ένα από τα συγκεκριμένα ζητήματά του, η δυσκολία πρόσβασης στη χρηματοδότηση για μικρότερες και απομονωμένες κοινότητες, ήταν ένα από τα θέματα που καλύφθηκαν στο επόμενο πάνελ (“Δημόσιες πολιτικές για την κοινωνική πράσινη και ψηφιακή μετάβαση σε απομακρυσμένες και αγροτικές κοινότητες”), στο οποίο συμμετείχαν εξωτερικοί παράγοντες που εμπλέκονται άμεσα σε δραστηριότητες και θέματα που χαρακτήριζαν και το GRAPE.

Ειδικότερα, η Marina Royo De Blas της ΓΔ – AGRI (Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Επιτροπής), η οποία είναι υπεύθυνη για την εφαρμογή μακροπρόθεσμων στρατηγικών για την ανάπτυξη αυτών των περιοχών, επεσήμανε ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο κάτι κινείται για να διορθωθούν τα αναφερόμενα κρίσιμα ζητήματα. «Μαζί με το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής, εργαζόμαστε πάνω σε μια εργαλειοθήκη – επεσήμανε – που δεν είναι ακόμη διαθέσιμη αλλά βρίσκεται σε εξέλιξη, η οποία θα μπορεί να χαρτογραφήσει όλες τις ευκαιρίες χρηματοδότησης της ΕΕ. Θα είναι ένας διαδικτυακός πίνακας ελέγχου στον οποίο, μέσω ενός φίλτρου έρευνας, μπορούν να εμφανιστούν όλες οι ευκαιρίες χρηματοδότησης που ταιριάζουν με τα κριτήρια. Με αυτόν τον τρόπο θα είναι ευκολότερο να τις γνωρίζουμε. Γνωρίζουμε ότι είναι ένα πολύ περίπλοκο ζήτημα, επειδή το ευρωπαϊκό τοπίο χρηματοδότησης είναι πολύ ευρύ, επομένως, από αυτή την άποψη, είναι εξαιρετικά σημαντικό να δουλέψουμε για τη δημιουργία ικανοτήτων».

Η σημασία της ψηφιοποίησης

Στη συνέχεια, ο Alberto Cottica ( UNDP – Accelerator Labs ) παρουσίασε τις απόψεις του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, επίσης, για την ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων. Τα Accelerator Labs συνεργάζονται με τις εθνικές αρχές για την επίτευξη των στόχων της Ατζέντας 2030. Ο Cottica μίλησε για τη σημασία της ψηφιοποίησης, εξηγώντας την εμπειρία δύο έργων του UNDP στη Γουατεμάλα (“Επιστήμη του Πολίτη για τη γεωργία ακριβείας”) και στο Σουδάν (“ψηφιακή οικονομική δύναμη των κοινοτήτων”). «Η κύρια αξία της ψηφιοποίησης είναι η σύνδεση των ανθρώπων – είπε – και όταν αναφερόμαστε σε απομακρυσμένες και απομονωμένες περιοχές γίνεται ένας τρόπος να ξεπεραστεί, εν μέρει, η απομόνωσή τους».

Στη συνέχεια, η Mariacristina Morsellino (Κοινοτικό Ίδρυμα Agrigento and Trapani) παρουσίασε το EU BREED PROJECT – Building communities ResilienceE and Sustainable Development, ένα έργο που αναφέρεται στο ίδιο cluster με το GRAPE και συγχρηματοδοτείται στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος.

Στη συνέχεια, ο Chris Gordon (Διευθύνων Σύμβουλος του Irish Social Enterprise Network) άλλαξε το τι κάνουν οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας στην Ιρλανδία για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη των αγροτικών και εσωτερικών περιοχών.

Ο τελευταίος ομιλητής ήταν ο Luigi Martignetti, Γενικός Γραμματέας της REVES, ο οποίος περιέγραψε την ψηφιακή εργαλειοθήκη που αναπτύχθηκε από το ευρωπαϊκό δίκτυο για να υποστηρίξει όλες εκείνες τις μικρές κοινότητες που θέλουν να εφαρμόσουν την ίδια διαδικασία που αναπτύχθηκε από το GRAPE. Με αυτόν τον τρόπο, ακόμη και μετά το τέλος του έργου, τα αποτελέσματα και οι προοπτικές του εξακολουθούν να παραμένουν και να προβάλλονται.